Karolina Brzuszczyńska: Czy alkohoreksja to rzeczywiscie coraz częstszy problem nastolatek?
Elżbieta Grabarczyk: - Alkohoreksja (określana czasami także jako drunkoreksja), mimo wciąż mało znanej nazwy, stanowi coraz powszechniejsze i coraz bardziej niebezpieczne zjawisko. Dotyczy nie tylko nastolatek, ale generalnie młodych dorosłych, w tym licealistek oraz studentek. Najczęściej chorują na nią kobiety, ale zdarzają się także przypadki mężczyzn borykających się z tym problemem. Do gabinetów terapeutycznych trafia coraz więcej osób z charakterystycznymi objawami, polegającymi na rezygnowaniu z posiłków i zastępowaniu ich dużymi ilościami wypijanego alkoholu: wina, piwa, drinków. Zwykle są przyprowadzane przez bliskich, których niepokoi pogarszający się stan zdrowia i wygląd córek, przyjaciółek, żon.
Osoby cierpiące na alkohoreksję układają swoją dietę według bardzo groźnej zasady: jedz mniej, aby móc wypić więcej. Większą część źródła energii dla organizmu stanowią u nich napoje alkoholowe. Po raz pierwszy zaczęto zauważać i diagnozować to zaburzenie w Stanach Zjednoczonych. Według amerykańskich danych, około 30 procent młodych ludzi w wieku 18-24 lat decyduje się na restrykcyjne i niebezpieczne diety, tylko po to, żeby pozwolić sobie na spożycie większych ilości alkoholu. Badania brytyjskie wskazują z kolei na to, że 5 procent kobiet stosuje głodówki, aby móc pić więcej bez wpływu na sylwetkę. W naszym kraju nie przeprowadzono jeszcze badań na ten temat, ale w praktyce terapeutycznej spotykamy się z tym zjawiskiem coraz częściej. Zwykle problem wychodzi przy okazji, niejako przypadkiem, bo sama chora osoba nie dostrzega niczego niepokojącego w swoich poczynaniach, podobnie jak w przypadku innych zaburzeń odżywiania.
5 podstawowych ćwiczeń, które powinny znaleźć się w Twoim treningu
Jakie są jej przyczyny?
- Jak wskazują badania, u kobiet przyczyną tego zaburzenia jest przede wszystkim pragnienie poprawienia swojego wyglądu i utrzymania szczupłej sylwetki. U młodych mężczyzn częściej chodzi o nieumiejętność zdrowej regulacji emocji i radzenia sobie z problemami. Jednak trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że za pojawieniem się alkohoreksji zwykle stoi kilka czynników. W grę wchodzą zróżnicowane elementy, począwszy od aktualnej sytuacji życiowej, poprzez wpływ otoczenia i styl życia, a skończywszy na biologicznych predyspozycjach. Często alkohoreksja uaktywnia się po zmianach życiowych: pójście na studia, wyprowadzka z domu rodzinnego, wejście w krąg nowych znajomych. Najczęstszymi ofiarami alkohoreksji są osoby, u których dochodzi do połączenia dwóch czynników: bardzo silnej troski o wygląd zewnętrzny oraz życia towarzyskiego polegającego na częstych imprezach z dużą ilością alkoholu w tle.
Duże znaczenie ma negatywny obraz własnego ciała oraz niskie poczucie wartości i brak pewności siebie. Co ciekawe, wiele chorych zdaje sobie sprawę z wysokiej kaloryczności alkoholu (zwłaszcza przyjmowanego w słodkich drinkach). Te osoby piją alkohol, zastępując nim posiłki lub ograniczają ilość posiłków w ciągu dnia, aby bez obaw o przybranie na wadze móc pić wieczorami lub w weekendy.
Jakie mogą być bezpośrednie konsekwencje takie diety?
- Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń odżywiania, alkohoreksja skutkuje wieloma problemami zdrowotnymi. Dieta, w której to alkohol stanowi główne źródło kalorii, stanowi ogromne obciążenie dla organizmu. Pierwsze konsekwencje to niedożywienie, niedobory witamin i składników mineralnych, brak energii. Pojawia się osłabienie, męczliwość, apatia, senność, czasami rozdrażnienie. Poza zauważalnym spadkiem wagi i obniżeniem sprawności fizycznej, dochodzi do wyraźnego pogorszenia stanu skóry i włosów. Brak podstawowych składników odżywczych może przynieść konsekwencje w postaci szkorbutu, anemii, zaniku mięśni, osłabienia wzroku i rozwoju osteoporozy.
W wyniku niedożywienia, w połączeniu z dużymi ilościami wypijanego alkoholu, szybko mogą pojawić się zaburzenia pracy układu nerwowego (w postaci zaburzeń koncentracji, trudności z kontrolowaniem emocji), zaburzenia elektrolitowe oraz uszkodzenie mięśnia sercowego. Regularne spożywanie alkoholu może nie tylko doprowadzić do zatruć alkoholowych i uzależnienia, a także zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów, w tym wątroby czy jelita grubego. To także ryzyko marskości wątroby, uszkodzenia trzustki, nadciśnienia i pojawienia się stanów zapalnych. Długofalowym skutkiem picia alkoholu może być depresja i zaburzenia nastroju.
Dieta na jędrne pośladki. Oto składniki, które poprawią ich wygląd
Alkohoreksja, tak jak i inne zaburzenia odżywiania, wymaga odpowiedniej, zwykle długoterminowej terapii, pozwalającej przepracować przyczyny pojawienia się zaburzenia. Bardzo istotna jest tu współpraca terapeuty i dietetyka, który pomoże opracować dietę umożliwiającą uzupełnienie niedoborów składników odżywczych, wypracowanie właściwych nawyków żywieniowych i utrzymanie odpowiedniej wagi ciała.
Elżbieta Grabarczyk: psycholog, terapeuta, mediator, specjalista terapii uzależnień, z Pracowni Pomocy Psychologicznej SALAMANDRA w Warszawie.
